Jak rodzic może sprawować kontrolę nad kontem dziecka?

Konta bankowe dedykowane dzieciom są dostępne w coraz większej liczbie banków i mogą być doskonałym narzędziem wspomagającym edukację finansową najmłodszych. Założenie konta dziecku to przekazanie mu większej odpowiedzialności za swoje kieszonkowe. Wielu rodziców zastanawia się jednak, czy dziecko taką odpowiedzialność wykorzysta w dobry sposób. Tym bardziej warto wiedzieć o rozwiązaniach, jakie pozwalają sprawować nadzór i na bieżąco kontrolować to, co dzieje się na koncie młodszego dziecka oraz nastolatka.

Zakres kontroli nad finansami młodego człowieka zależy od wieku użytkownika konta oraz od rozwiązań, jakie oferuje konkretny bank.

Na rynku dostępne są dwa rodzaje kont dla niepełnoletnich: dla użytkowników poniżej 13. roku życia oraz dla nastolatków w wieku 13-18 lat. Zarówno w pierwszym, jak i drugim wariancie, rodzice mają możliwość kontroli gromadzonych środków i realizowanych transakcji. Jednak w przypadku użytkowników do 13 lat zakres kontroli rodzicielskiej jest znacznie większy.

Konto dla najmłodszych dzieci (poniżej 13 lat)

Rachunek dziecka do 13. roku życia nie jest jego własnością – rodzic (opiekun prawny) otwiera konto (przez internet lub w oddziale, obecność dziecka nie jest wymagana), a dziecko jest jedynie jego użytkownikiem.

W niektórych bankach znajdziemy w ofercie dla najmłodszych rachunek i powiązaną z nim kartę, w innych do dyspozycji dziecka jest karta przedpłacona, która nie jest bezpośrednio powiązana z rachunkiem, a wymaga zasilenia przez rodzica.

Podobnie jest z dostępem do systemu bankowości internetowej: dziecko, w zależności od banku, może mieć dostęp zarówno do bankowości online oraz aplikacji mobilnej, albo wyłącznie do aplikacji – dlatego zakres dostępnych narzędzi kontroli będzie się różnił w zależności od banku. Po konkretne informacje na temat produktów wchodzących w skład pakietów na najmłodszych odsyłamy do naszego rankingu kont dla dzieci, a poniżej przestawiamy najbardziej powszechne  sposoby sprawowania nadzoru nad kontem dziecka.

Kontrola konta dziecka poniżej 13 lat

W przypadku ofert skierowanych do użytkowników, którzy nie skończyli 13 lat, kontrola rodzica jest bardzo szeroka. Wynika to z obowiązującego prawa, według którego dopiero po ukończeniu 13. roku życia uzyskuje się ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że konto jest własnością rodzica i młodsze dzieci mogą korzystać z pieniędzy jedynie pod jego pełnym nadzorem.

Wgląd w historię rachunku

Jedną z form kontroli finansów potomka jest bezpośredni wgląd opiekuna w historię wykonanych transakcji. Dorosły może monitorować historię rachunku z panelu rodzica, z poziomu własnej bankowości internetowej lub aplikacji mobilnej. Takie rozwiązanie znacznie ułatwia bieżącą kontrolę tego, jak pieniądze są wydawane.

Zatwierdzanie lub odrzucanie dyspozycji

Wprawdzie konta bankowe dla dzieci umożliwiają swoim niepełnoletnim użytkownikom inicjować różnego rodzaju płatności, m.in. przelewy czy doładowania telefonów na kartę, jednak muszą być one zaakceptowane przez rodzica. Kiedy dziecko chce zrealizować konkretną transakcję, rodzic otrzymuje stosowne powiadomienie. Jeśli nie wyrazi na nie zgody, transakcja nie zostanie zrealizowana. Akceptacja dokonywana jest za pośrednictwem aplikacji mobilnej lub elektronicznego dostępu do własnego konta.

Ustalanie limitów płatności

Jeśli w pakiecie z kontem dla dziecka jest również karta, to rodzic decyduje, jakie są dzienne limity transakcji (standardowo jest to 50 zł, można zwiększyć tę kwotę). Dodatkowo może w każdym momencie zablokować lub zastrzec kartę, a także decydować o jej funkcjach (np. zablokować możliwość płacenia zbliżeniowo lub wypłacania gotówki z bankomatów).

Powiadomienia o płatnościach kartą

Bardzo dobrym narzędziem do bycia informowanym o wydatkach dziecka na bieżąco są powiadomienia o transakcjach kartą. Rodzic może ustawić powiadomienia push w jego aplikacji mobilnej, które będą się wyświetlać po każdym użyciu karty płatniczej przez dziecko.

Wybór funkcji dostępnych w aplikacji dziecka

Niektóre aplikacje bankowe dla najmłodszych mają nieco szersze możliwości, niż wgląd do stanu środków czy historii transakcji. Mowa tu na przykład o doładowaniach telefonu na kartę czy możliwości zakupu kodów do gier i serwisów muzycznych. Po aktywacji aplikacji (z panelu rodzica) można zdecydować, które funkcje udostępnimy dziecku, a które pozostaną dla niego niewidoczne.

Odebranie dziecku dostępu do konta

To oczywiście ostateczność, jednak warto o tym wspomnieć.  Rodzic w każdej chwili może zablokować możliwość korzystania z karty, dostęp do systemu bankowości i aplikacji mobilnej. Konto jest własnością dorosłego.

Kontrola konta nastolatka – powyżej 13 lat

Nastolatkowie powyżej 13. roku życia uzyskują ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a to oznacza, że mogą samodzielnie dysponować pieniędzmi (drobne, bieżące sprawy życia codziennego) bez każdorazowego zatwierdzania płatności przez rodzica. Dzieje się to jednak po wyrażeniu zgody rodzica/opiekuna prawnego na otwarcie rachunku. Mówiąc w skrócie, konto należy do nastolatka, jednak na jego otwarcie rodzic musi wyrazić zgodę i podpisać umowę z bankiem.

Nie oznacza to jednak, że rodzic nie ma żadnego wpływu na to, w jaki sposób jego nastoletnie dziecko zarządza pieniędzmi. Formy kontroli nie są tak rozbudowane jak w przypadku najmłodszych, jednak pozwalają skutecznie zareagować w sytuacji rozrzutności nastolatka.

Wgląd do historii transakcji

Jako rodzic masz wgląd do pełnej historii transakcji dziecka powyżej 13. roku życia, czyli do wykonanych przelewów, płatności w sklepach i w internecie. Jeśli coś Cię zaniepokoi, potrzebna będzie rozmowa z nastolatkiem albo zmiana limitów.

Ustawianie limitów transakcyjnych

Do rachunków dla osób powyżej 13. roku życia wydawane są standardowe karty płatnicze, ale rodzic może ustalić limity na rachunku dziecka. Mogą one dotyczyć zarówno dla transakcji gotówkowych (np. wypłaty z bankomatów) jak i bezgotówkowych (płatności w sklepach i w internecie).

Brak możliwości zaciągania zobowiązań poniżej 18. roku życia

Czy nastolatek posiadający konto bankowe może narobić długów? Nie, ponieważ do momentu osiągnięcia pełnoletności, nie ma on możliwości samodzielnego zakładania produktów dodatkowych, w tym oczywiście wnioskowania o kredyt lub pożyczkę. Pod tym względem systemy bankowości internetowej i aplikacje mobilne dla młodzieży różnią się od „dorosłych wersji” – nie znajdziemy w nich zakładki z pełną ofertą banku.

Oficjalny sprzeciw rodzica

Ostateczną formą kontroli wydatków starszego dziecka jest sprzeciw rodzica dotyczący możliwości dysponowania przez niego rachunkiem, co skutkuje zablokowaniem dostępu do konta. Ten skrajny wariant kontroli może okazać się przydatny w momencie, kiedy nastolatek będzie zupełnie nieodpowiedzialnie wydawał pieniądze zgromadzone na koncie. W praktyce zdarza się to niezwykle rzadko.

Kwota zwykłego zarządu

To sformułowanie przyjdzie z pomocą, jeśli zastanawiasz się, czy w sytuacji, gdy na koncie jest większa suma pieniędzy, dziecko lub nastolatek może wypłacić wszystko na raz? Odpowiedź brzmi: nie, ponieważ zarówno dziecko (nastolatek) jak i rodzic może wypłacić z konta pieniądze jedynie do wysokości kwoty zwykłego zarządu. Jest to miesięczny limit i dotyczy wszystkich nieletnich, zarówno dzieci do 13. roku życia, jak i nastolatków poniżej 18 lat, a także ich rodziców.

Maksymalna kwota miesięcznych wypłat w granicach zwykłego zarządu z rachunku prowadzonego dla osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej jest ustalana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, podawanego za rok ubiegły i ogłaszanego przez GUS. Wynosi aktualnie:

• 2022 r. – 5 888,80 zł
• 2021 r. – 5 410,45 zł
• 2020 r. – 5 167,98 zł

Zaufanie i rozwaga przede wszystkim

Założenie konta bankowego dla syna lub córki i udostępnienie możliwości samodzielnego zarządzania gromadzonymi pieniędzmi jest wyrazem zaufania rodzica do swojego dziecka. Warto jednak pamiętać, że dzieci działają impulsywnie i nie wszystkie ich wydatki mogą być do końca przemyślane. Dlatego też zaufanie rodziców wobec nich powinno mieć swoje granice, a sposób zarządzania pieniędzmi przez potomka na bieżąco kontrolowany, szczególnie jeśli mowa o najmłodszych poniżej 13 lat. Dlatego ważne, żeby wiedzieć, za pomocą jakich narzędzi rodzic może tę kontrolę sprawować.

Wszystkie rachunki, zarówno dla najmłodszych, jak i dla nastolatków, porównasz w naszym rankingu kont dla dzieci.