Serwis o edukacji finansowej dzieci i młodzieży

Jak nauczyć dziecko bezpiecznie korzystać z karty płatniczej

Jan Boniecki   •   24 sierpnia 2016 r.

karta-platnicza

Otwierając nastolatkowi konto w banku i powierzając mu odpowiedzialność za kieszonkowe, trzeba również nauczyć go bezpiecznego korzystania z karty płatniczej. Dzięki świadomości tego, jakie zagrożenia mogą go spotkać podczas płatności bezgotówkowych lub wypłat z bankomatów, łatwiej będzie mu zachować ostrożność. Jakie zasady bezpieczeństwa należy przekazać dziecku?

Unikaj prostych kombinacji kodu PIN

W zależności od banku, kod PIN może zostać nadany automatycznie lub trzeba ustawić go samodzielnie – podczas aktywacji karty. W tej drugiej sytuacji należy pamiętać o tym, by wymyślony kod (czterocyfrowy) nie był powtórzeniem tych samych cyfr (np. 1111) albo rokiem urodzenia – to najprostsze do podpatrzenia lub odgadnięcia kombinacje cyfr.

Nie zapisuj kodu PIN

Najważniejszą zasadą bezpiecznego korzystania z karty płatniczej jest to, aby nigdzie go nie zapisywać – ani na kartce w portfelu, ani w telefonie, ani tym bardziej w miejscu, gdzie karta jest przechowywana. Jeśli nastolatek ma ulotną pamięć i numer PIN musi być gdzieś zachowany, należy zapisać go w domowych dokumentach.

Sprawdź bankomat przed wypłatą pieniędzy

Przestępcy niekiedy próbują kopiować karty płatnicze i pooglądać kod PIN wstukiwany na klawiaturze bankomatu, podczas gdy nieświadomy użytkownik wypłaca pieniądze. Jak to działa? W miejscu, w którym wkłada się kartę do bankomatu instalowana jest nakładka kopiująca pasek magnetyczny; kod PIN może być natomiast podejrzany (poprzez kamerę zainstalowaną nad klawiaturą) lub przechwycony poprzez zainstalowaną na klawiaturze nakładkę. Przed skorzystaniem z bankomatu, szczególnie takiego, który znajduje się w podejrzanej lokalizacji, należy sprawdzić, czy te trzy elementy maszyny nie wyglądają podejrzanie lub po prostu inaczej, niż zwykle. Szczegółowe zasady wypłacania pieniędzy znajdziesz w artykule o bezpiecznym korzystaniu z bankomatu.

Zasłaniaj klawiaturę wpisując kod PIN

Zarówno podczas wypłacania pieniędzy z bankomatu jak i podczas płatności kartą w sklepie, należy wpisywać kod na klawiaturze bankomatu/terminala dyskretnie – najlepiej zasłaniając klawisze drugą ręką lub portfelem. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko podglądnięcia PIN-u przez osoby stojące obok lub rejestrację go przez ukrytą kamerę umieszczoną przez złodziei. Jeśli sądzisz, że PIN do karty dziecka mógł zostać ujawniony innym osobom, zmień go jak najszybciej (poprzez opcję „Zmiana PIN-u” w bankomacie).

Nie podawaj nikomu numeru karty i kodu CVV

Numer karty debetowej oraz tzw. kod CVV czyli trzy cyfry umieszczone na jej odwrocie (tuż przy miejscu na podpis) to poufne dane, których nie należy podawać obcym osobom. Dokonując transakcji przez internet, w których wybierzemy płatność kartą kredytową (kartą debetową można regulować tego typu płatności) trzeba podać właśnie te dane, jednak można to zrobić jedynie na stronach, do których mamy zaufanie i które wykorzystują szyfrowane połączenie (ikona kłódki jest widoczna przy jej adresie w przeglądarce). Więcej informacji na temat unikania zagrożeń podczas płatności w sieci znaleźć można w artykule bezpieczne korzystanie z bankowości internetowej.

Nie udostępniaj zdjęć karty z widocznymi danymi

Dziecko może mieć ochotę pochwalić się swoją kartą przed znajomymi. Należy je jednak uczulić, że nie wolno oddawać karty w niczyje ręce, a nade wszystko _nie wolno wrzucać do internetu zdjęcia karty, ponieważ są na niej widoczne ważne dane, takie jak numer karty, data ważności, a na odwrocie numer CVV. Dziecko musi wiedzieć, że ktoś, będąc w posiadaniu takich danych, może dokonywać zakupów w internecie na jego rachunek – do tego nie trzeba mieć karty przy sobie!

Nie trać karty z zasięgu wzroku

Podczas płatności w sklepie, czy barze nie należy pozwalać osobie przyjmującej płatność na wychodzenie z kartą na przykład do innego pomieszczenia. Karta zawsze powinna być w zasięgu wzroku przede wszystkim dlatego, że jeśli trafi ona w ręce oszusta, ten może ją skopiować i próbować za jej pomocą uzyskać dostęp do pieniędzy zgromadzonych na koncie. To oczywiście rzadkie przypadki, które w zaufanych miejscach się nie zdarzają, ale na przykład podczas wyjazdu do innego miasta lub za granicę trzeba o tym pamiętać.

Zastrzeż kartę od razu po jej utracie

Jeśli dziecko spostrzeże, że zgubiło kartę płatniczą, niech niezwłocznie powiadomi o tym Ciebie i/lub bank. Numer do jednostki bankowej zajmującej się przyjmowaniem tego typu zgłoszeń powinien przyjść w przesyłce razem z kartą, a jeśli go tam nie ma, trzeba go znaleźć na stronie banku. Każda godzina jest w tym przypadku istotna, ponieważ jeśli karta dostała się w niepowołane ręce, część pieniędzy może szybko zniknąć z konta.

Bądź świadomy zagrożeń

Czytając wyżej opisane rady można pomyśleć, że korzystanie z karty jest niebezpieczne i nastolatek nie powinien nosić jej przy sobie, zważywszy na zagrożenia czyhające na każdym kroku. W rzeczywistości próby oszustw zdarzają się dość rzadko, jednak o powyższych kwestiach trzeba wiedzieć. Świadomość zagrożeń i dbałość o bezpieczeństwo „plastikowego pieniądza” podczas codziennego używania, redukują ryzyko do minimum.